ประวัติความเป็นมา
เมื่อประมาณปี พ.ศ.2557 จ.ส.อ.เสรี แสงแก้ว ได้มีความสนใจในภาษาล้านนา จึงเรียนภาษาล้านนาจาก พระครูไพจิตธรรมาภรณ์ ผอ.รร.ผู้สูงอายุ เจ้าอาวาส วัดเชียงทอง ซึ่งภาษาล้านนาป็นภาษา ตัวเมืองล้านนาที่มีใน 8 จังหวัดภาคเหนือตอนบนเพราะภาษาล้านนาในอดีตที่ผ่านมาเป็นภาษาราชการในสมัยพระหาเม็งรายมหาราช เพราะฉะนั้นจึงเห็นถึงความสำคัญของภาษาล้านนาซึ่งถือว่าเป็นภาษาที่สำคัญควรต้องอนุรักษ์ และสืบสานต่อให้กับคนรุ่นหลังต่อไป อ่านเพิ่มเติม
การจัดพิธีประเพณีเลี้ยงไหว้เจ้าพ่อ เจ้าบ้าน เจ้าเมือง ผีปู่ ผีย่า ผีมด ผีเม็ง ตามประเพณีที่จัดขึ้นในเดือน 9 ขึ้น 13 ค่ำ ของทุกปี โดยมีบรรดาร่างทรงเจ้าพ่อ เจ้าแม่ และองค์เทพต่างๆ ทั้งใน และต่างอำเภอมารวมตัวร่วมงานเลี้ยงไหว้สาฯ ฟ้อน รำ เต้น และฟ้อนรำดาบตามจังหวะเสียงเพลงที่บรรเลงกันอย่างสนุกสนาน
นอกจากนี้ ยังมีการรำดาบถวายเจ้าพ่อ การแสดงการเชือดแขน และแทงตัวเองจนเป็นที่น่าหวาดเสียวแก่ผู้คนที่มาร่วมงานในพิธีอย่างมาก ซึ่งหลายคนก็แปลกประหลาดใจว่าทำไมมีดดาบจึงฟันแทงร่างทรงไม่เข้า อ่านเพิ่มเติม
ชื่อแหล่งเรียนรู้ พิพิธภัณฑ์เตาเผาโบราณเวียงบัว
ที่ตั้ง บ้านบัว หมู่ที่ 7 ตำบลแม่กา อำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา รหัสไปรษณีย์ 56000
พิกัดทางภูมิศาสตร์ ละติจูด 19.037127 , ลองจิจูด 99.954917 ความสูงจากระดับน้ำทะเล 436.98 เมตร
ผู้ดูแล นายพรศักดิ์ เฉพาะธรรม
เบอร์โทรศัพท์ 088-2948205
เนื้อหาสาระในการเรียนรู้
เวียงบัว ลักษณะผังเมืองวางตัวในแนวทิศตะวันออกเฉียงเหนือและทิศตะวันตกเฉียงใต้ มีรูปแบบคล้ายกับรูปหนึ่งใบโพธิ์ โดยส่วนปลายใบโพธิ์จะอยู่ทางด้านทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ขนาดของเมืองยาวที่สุดประมาณ 800 เมตร กว้างที่สุดประมาณ 400 เมตร
คูเมืองด้านทิศเหนือ-ตะวันตกและตะวันออก มีเพียงชั้นเดียวและเฉพาะด้านทิศตะวันออกจะเป็นลักษณะของลำห้วยที่ไหลชิดผ่านคันดินกำแพง เมืองด้วยโดยคูเมืองจะกว้างประมาณ 10.50 เมตร คันดินกำแพงเมืองชั้นใน กว้างประมาณ 6.50 เมตร นอกจากนี้ยังพบลักษณะคันดิน นอกเมืองที่คงเกิดจากการขุดคูเมืองแล้วนำเอาดินส่วนหนึ่งมาถมเป็นคันดินด้านนอกด้วย แต่มีขนาดและปริมาณน้อยกว่าด้านในโดยจะกว้างประมาณ 5 เมตร อ่านเพิ่มเติม
ชุมชนตำบลแม่ต๋ำ ส่วนใหญ่ประชาชนประกอบอาชีพเกษตรกรรม ทำให้มีเวลาว่างเมื่อพ้นฤดูเก็บเกี่ยว จึงมีความต้องการหาอาชีพเสริม จึงประสานกับแม่บ้านตำบลแม่ต๋ำในหมู่บ้านที่มีความต้องการหารายได้เสริมให้กับครอบครัว จากการสำรวจพบว่า แม่บ้านแม่ต๋ำเมืองชุม มีความต้องการหารายได้เสริม โดยการรวมตัวกันจัดกิจกรรมโครงการจัดการศึกษาต่อเนื่อง พัฒนาอาชีพระยะสั้น รูปแบบชั้นเรียนวิชาชีพ หลักสูตรวิชาการทำผลิตภัณฑ์ผ้าด้นมือ มีการจัดการเรียนรู้อาชีพ ให้แก่ประชาชนที่ว่างงานหรือประชาชนที่มีอาชีพอยู่แล้ว และต้องการเรียนรู้เพื่อต่อยอดอาชีพเดิมให้ดีขึ้น ทำให้มีอาชีพ มีงานทำ และมีรายได้ กลุ่มเป้าหมาย คือ ประชาชนที่ว่างงาน และต้องการเข้าสู่อาชีพใหม่ หรือประชาชนที่มีอาชีพอยู่แล้ว ต้องการต่อยอดอาชีพเดิมเพื่อให้ประชาชนฝึกทักษะการส้อยผ้า สามารถนำไปประกอบอาชีพได้ผ้าด้นมือ สามารถนำความรู้ไปปรับใช้ในการประกอบอาชีพ และสามารถนำความรู้ไปประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์กับตนเอง ชุมชนและสังคม ต่อไป อ่านเพิ่มเติม
หอมแดงเป็นพืชขนาดเล็กที่ปลูกไว้เพื่อบริโภคส่วนของหัวหรือบัลบ์ นิยมใช้ในการประกอบอาหาร และเป็นสมุนไพร ทั้งนี้หอมแดง มีถิ่นกำเนิดดั้งเดิมในเอเชียตะวันตกเฉียงใต้ สันนิษฐานว่าอยู่ในแถบประเทศทาจิกิสถาน อัฟกานิสถาน และอิหร่าน โดยเชื่อกันว่าหอมแดงกลายพันธุ์ตามธรรมชาติมาจากหอมหัวใหญ่และมีการคัดเลือกพันธุ์เพื่อนำมาปลูกเป็นพืชอาหาร ในจีนและอินเดียและมีการกระจายพันธุ์ไปทั่วโลก ซึ่งได้มีการจดบันทึกไว้ ในช่วงคริสตวรรษที่ 12 ปัจจุบันการปลูกหอมแดงได้แพร่หลายไปทั่วโลก แต่ก็ยังมีการบริโภคน้อยกว่าหอมหัวใหญ่อยู่ หอมแดง จัดเป็นพืชเศรษฐกิจที่สำคัญของประเทศในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยในประเทศไทยพบว่ามีการปลูกมากทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือและทางภาคเหนือ แต่หอมแดงที่ขึ้นชื่อว่าเป็นหอมแดงคุณภาพดีก็ได้แก่หอมแดงจากจังหวัดศรีสะเกษ
ปัจจุบันประชากรทั่วไป จำนวน 13 หมู่บ้าน ตำบลจำป่าหวาย มีการเพาะปลูกหอมแดง กระเทียม และมีคุณภาพดี เป็นที่นิยมของคนทั่วไป อ่านเพิ่มเติม
กลุ่มสตรีชุมชนวัดศรีอุโมงค์คำ อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา รวมกลุ่มผลิตผ้าด้นมือ แปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆออกจำหน่ายสร้างรายได้ให้กับตนเองและกลุ่ม พร้อมพัฒนาผลิตภัณฑ์ให้ทันสมัยและเป็นที่ต้องการของตลาดอย่างต่อเนื่อง
กลุ่มสตรีในพื้นที่ชุมชนวัดศรีอุโมงค์คำ ตำบลเวียง อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา ได้รวมกลุ่มกันผลิตผ้าด้นมือ ที่มีรูปแบบลักษณะที่สวยงามแตกต่างกันไป เพื่อนำมาแปรรูปเป็นสินค้าต่างๆ ทั้งกระเป๋า พวงกุญแจ ผ้ารองพื้น ซึ่งเป็นงานฝีมือที่เรียกว่าแฮนด์เมดของชุมชน หลังกลุ่มสตรีจำนวนกว่า 30 คน รวมกลุ่มเรียนรู้และทำการผลิตผ้าด้นมือดังกล่าว เพื่อเป็นการสร้างรายได้เสริมหลังจากที่ว่างเว้นงานประจำ อ่านเพิ่มเติม
พระเจ้าตนหลวง สร้าง พ.ศ. 2034 เสร็จ พ.ศ. 2067 ตำนานเล่าถึงวันแปดเป็งที่เกี่ยวข้องกับพระเจ้าตนหลวงตั้งแต่เริ่มสร้างจนกระทั่งเสร็จ จึงมีการจัดประเพณีนมัสการพระเจ้าตนหลวงขึ้น ประเพณีแปดเป็งพระเจ้าตนหลวงเป็นงานประเพณีของ จ.พะเยา ซึ่งจัดว่ายิ่งใหญ่ที่สุดและสำคัญอย่างยิ่งของ จ.พะเยาหรืออาจจะกล่าวๆได้ว่าสำคัญและยิ่งใหญ่ในล้านนาก็ว่าได้ เนื่องจากมีการจัดงานสืบทอดกันมาอย่างยาวนานนับร้อยปี เมื่อถึงเทศกาลประเพณีดังกล่าว ผู้คนจากทั่วสารทิศจะเดินทางมาสู่ จ.พะเยาเพื่อกราบนมัสการขอพรจากองค์พระเจ้าตนหลวง พระศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองล้านนาและสร้างธรรมบารมีให้กับตนเองอย่างไม่ขาดสาย เบียดเสียดกันเพื่อเข้าไปกราบพระเจ้าตนหลวง ทั้งคนใน จ.พะเยา และต่างจังหวัด เช่น ลำปาง เชียงใหม่ เชียงราย ฯลฯ ในอดีตต่างประเทศ เช่น เชียงตุง ประเทศพม่า สินสองปันนา ประเทศจีนตอนใต้ และประชาชนจากหลวงพระบาง ประเทศสาธาณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ก็เดินทางมาเพื่อแสวงบุญกันอย่างล้นลาม แต่ด้วยสถานการณ์ปัจจุบันแต่ละประเทศเข้มงวดกับประชาชนของตนจึงทำให้การเดินทางไม่สะดวกและลดหายไปสำหรับประชาชนจากประเทศเพื่อนบ้าน อ่านเพิ่มเติม
พิพิธภัณฑ์เวียงพยาววัดลี จัดแสดงโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ จำนวนหลายพันชิ้น ซึ่งเป็นมรดกทางวัฒนธรรมของท้องถิ่นพะเยา ก่อตั้งมาแล้ว ๑๕ ปี พิพิธภัณฑ์เวียงพยาวเกิดจากการเก็บรวบรวมโบราณวัตถุเป็นเวลากว่า ๖๕ ปี ของพระครูอนุรักษ์ บุรานันท์ เจ้าอาวาสวัดลี เพราะท่านได้เล็งเห็นคุณค่าโบราณวัตถุจำนวนมากถูกทอดทิ้งอยู่ตามวัดร้างต่าง ๆ ในเมืองพะเยา ท่านจึงนำมาเก็บรักษาไว้ที่วัดลี เพื่อมิให้สูญหาย โบราณวัตถุมีจำนวนมากขึ้นเรื่อย ๆ จึงได้จัดตั้งพิพิธภัณฑ์เวียงพยาวขึ้น โดยการปรับปรุงอาคารศาลากลางการเปรียญของวัดลีเป็นอาคารจัดแสดงพิพิธภัณฑ์เวียงพะยาวและเป็นคลังเก็บโบราณวัตถุ อ่านเพิ่มเติม
ยาสมุนไพรพื้นบ้าน การนำสมุนไพรพื้นบ้านมาเปลี่ยนแปลงสถานะของสมุนไพร ให้แตกต่างไปจากเดิม เพื่อ ประโยชน์ในการใช้งานที่หลากหลาย...
