TKP HEADLINE

Showing posts with label อำเภอเชียงม่วน. Show all posts
Showing posts with label อำเภอเชียงม่วน. Show all posts

การแปรรูปผลิตภัณฑ์ผ้าทอไทลื้อ

การแปรรูปผลิตภัณฑ์ผ้าทอไทลื้อ

            ประวัติความเป็นมา กลุ่มผ้าทอไทลื้อบ้านทุ่งมอก อ.เชียงม่วน จ.พะเยา ผ้าทอไทลื้อ เป็นเอกลักษณ์ที่โดดเด่นของชาวไทลื้อ ที่อพยพมาจากแคว้นสิบสองปันนา มณฑลยูนาน ทางตอนใต้ของประเทศจีน เข้ามาตั้งถิ่นฐานทางภาคเหนือของประเทศไทยมานานกว่า 200 ปี สำหรับชาวไทลื้อเชียงม่วนนั้น สันนิษฐานว่าอพยพมาจากจังหวัดน่านมาตั้งรกรากอยู่ เมื่อประมาณ 200 ปี โดยชาว   ไทลื้อมีประเพณีวัฒนธรรมของตนเองซึ่งยังคงรักษาไว้ ไม่ว่าจะเป็นด้านความเป็นอยู่ในชีวิตประจำวัน สถาปัตยกรรม วรรณกรรม ภาษา ประเพณีและความเชื่อทางศาสนาและมีเอกลักษณ์ที่โดดเด่น โดยเฉพาะการทอผ้าของชาวไทลื้อ ซึ่งเดิมการทอผ้าจะเอาไว้สำหรับใช้ในครัวเรือนซึ่งลวดลายในการทอเป็นการทอสลับสีและมีมุก 2 มุก มีเกาะ 1 เกาะ และยังทอกันมาจนถึงปัจจุบัน ต่อมาได้มีการเปลี่ยนแปลงและพัฒนาลวดลายเพิ่มสีสันให้ดูสวยงามมากยิ่งขึ้น ถือได้ว่าเป็นการประยุกต์ให้มีลวดลายต่างๆ เกิดขึ้น เช่น ลายขิด ลายน้ำไหล และลายจก โดยส่วนใหญ่จะทำเพื่อนำมาเป็นผ้านุ่งของสตรี ซึ่งเรียกกันว่า “ซิ่นลื้อ” ซึ่งหมายถึงผ้าซิ่นของชาวไทลื้อ ซิ่นลื้อ มีเอกลักษณ์ตายตัวไม่เปลี่ยนแปลง ทอด้วยเส้นด้ายพุ่งสีต่างๆ ทอลายขวางลำตัวอยู่กลางตัวซิ่น สลับริ้วสีพื้นโดยมีช่องของลายเท่าๆ กัน ตัวซิ่นเก็บลายดอกมุก 2 ข้าง ลายเกาะดอก ผักแว่นเป็นลายขวาง กว้างประมาณ 1 นิ้ว อยู่ตรงกลางโดยใช้กี่กระตุกขนาด 70 นิ้ว และ 100 นิ้ว อ่านเพิ่มเติม

น้ำตกธารสวรรค์

น้ำตกธารสวรรค์

             “ไดโนเสาร์-แก่งหลวง บวงสรวงพระธาตุภูปอ บ่อแร่ถ่านหิน ภูเขาดินฝั่งต้า ท่าฟ้าโบราณสถาน ธารสวรรค์บ่อเบี้ย”      นี้เป็นคำขวัญของอำเภอเชียงม่วน ซึ่งเป็นอำเภอเล็กๆของจังหวัดพะเยา มีเขตปกครองแค่ 3 ตำบล 34 หมู่บ้าน แต่อำเภอเชียงม่วน มีสิ่งที่ให้เราค้นหามากมาย มีประเพณีและวัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์ มีวิถีชีวิตที่น่าสนใจ มีแหล่งโบราณสถานที่เก่าแก่       มีแหล่งท่องเที่ยวมากมาย ดังคำขวัญของอำเภอที่ระบุไว้ ในที่นี้เราจะมารู้จักแหล่งท่องเที่ยวที่มีคนนิยมมาเยี่ยมชมความงามกันทั่วทุกสารทิศนั้นก็คือน้ำตกธารสวรรค์หรือชื่อเดิมน้ำตก บ่อเบี้ย อ่านเพิ่มเติม

ครกมอง

ครกมอง

            บ้านป่าแขม เป็นหมู่บ้านเล็กๆที่อยู่ในพื้นที่อำเภอเชียงม่วน ซึ่งมีประเพณีและวัฒนธรรมที่หลากหลายน่าสนใจ ในอดีตประชาชนส่วนใหญ่ของหมู่บ้านมีเชื้อสายชาติพันธุ์ไทลื้อที่สืบเชื้อสายมาจากชาติพันธุ์ไทลื้อสิบสองปันนาประเทศจีนที่ได้อพยพมาในอดีต ซึ่งมีภาษาไทลื้อ การแต่งกาย อาหารที่เป็นเอกลักษณ์ และมีวิถีการดำเนินชีวิตที่เรียบง่าย ทำการเกษตรเป็นอาชีพหลัก ร่วมถึงการสร้างเครื่องมือ เครื่องใช้ต่างๆในการดำรงชีวิต เช่นการทำครกมองหรือครกกระเดื่องใช้ในชุมชน ซึ่งครกมองเป็นอุปกรณ์ที่สำคัญมากกับคนในชุมชน เป็นของใช้พื้นบ้านซึ่งใช้สำหรับตำข้าว             ตำข้าวโพด และตำแป้งสำหรับทำขนม ตำผัก ตำปู เป็นต้น ปัจจุบันการใช้ครกกระเดื่องหรือครกมองมีใช้กันน้อยมาก จะมีอยู่ในบางหมู่บ้านที่ไม่มีโรงสีข้าว หรืออาจจะอยู่ห่างไกล พวกชนกลุ่มน้อยบางกลุ่ม ยังคงใช้ครกกระเดื่องกันอยู่  ตัวครกมองทำด้วยท่อนไม้ขนาดใหญ่ ตัดให้เป็นท่อน    สูงประมาณ ๕๐ - ๖๐ เซนติเมตร ขุดส่วนที่สำหรับใส่เพื่อตำข้าวหรือสิ่งอื่น ๆ ให้เป็นเบ้าลึกลงไป ให้สามารถบรรจุเมล็ดข้าวเปลือกได้ครั้งละเกือบ ๑ ถัง ทำคานไม้ยาวประมาณ ๓ - ๔ เมตร เพื่อใช้สำหรับเจาะรูเส้าหรือสากไว้ตำข้าวตั้งเสา ๒ ต้นฝังดินให้แน่น อยู่ในแนวเดียวกัน กลางเสาทั้ง ๒ ต้นใช้สิ่วเจาะรู หรือบากไม้ให้เป็นร่อง แล้วสอดคานที่รูยึดเสาทั้ง ๒ ต้นให้ขนานกับพื้นดิน วางคานเส้าหรือสากให้ค่อนไปอยู่ปลายคานด้านตรงข้ามกับสาก ใช้คานสากตอกยึดกับคานไม้ที่ยึดเสา ๒ ต้น อ่านเพิ่มเติม

พ่อครูคำรณ ปราชญ์ภาษาล้านนาคัมภีร์ใบลาน


พ่อครูคำรณ ปราชญ์ภาษาล้านนาคัมภีร์ใบลาน

             นายคำรณ มูลศรี ได้รับการถ่ายทอดภูมิปัญญาด้านภาษาล้านนา  มาตั้งแต่ ปี พ.ศ.2500 โดยเริ่มจากการสมัครเป็นเด็กวัดที่สำนักสงฆ์ บ้านป่าแขม อำเภอเชียงม่วน จังหวัดพะเยา ซึ่งขณะนั้น กำลังศึกษาอยู่ชั้นประถมศึกษาปีที่3 โดยได้เรียนรู้ ภาษาล้านนา ตอนเย็นหลังเลิกเรียน ควบคู่ไปด้วย ต่อมาเมื่อเรียนจบชั้นประถมปีที่ 4 สามารถสวดมนต์ที่เขียนเป็นภาษาล้านนา และอ่านธรรมใบลานที่เขียนเป็น ภาษาล้านนา ได้อย่างคล่องแคล่ว ต่อมาปี พ.ศ.2502 ได้บวชเป็นสามเณรได้ ศึกษาเล่าเรียน ระดับมัธยมศึกษา จนจบชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ได้บรรจุเป็น ครูเอกชน ที่โรงเรียนวิสุทธิ์วิทยากร อำเภอเมืองจังหวัดลำปาง ได้ถ่ายทอดภูมิรู้   ด้านภาษาล้านนาโดยตลอด  มีความรู้ความสามารถในการเขียน การอ่านธรรมใบลาน สมุดข่อยและ คัมภีร์ต่างๆ ที่เขียนด้วยภาษาล้านนา และสามารถแปลเป็นภาษาถิ่น และภาษาไทยได้ ต่อมาในปี พ.ศ.2504 - 2506 ได้ไปจัดหาใบลานได้เดินทางไปที่ อำเภอบ้านหลวง จังหวัดน่าน  เดินทางด้วยเท้า ไม่มีถนน และรถยนต์เพื่อ ไปจัดหาใบลาน นำมาจัดทำตามขบวน การแบบโบราณ จนสามารถนำใบลาน ที่ผ่านขบวนการแล้ว มาเขียนเป็นธรรมใบลาน ปัจจุบันผลงานที่ทำไว้ยังมี อยู่ที่วัดป่าแขม อำเภอเชียงม่วน จังหวัดพะเยาต่อมาได้จัดทำสมุดข่อยโดยใช้เปลือกต้นฉำฉา(สาควาย)มาทำขบวนการและ วิธีแบบโบราณในการทำกระดาษที่จะนำมาเป็นสมุดข่อย(ปัจจุบันเรียกว่าการ ทำกระดาษสา)เมื่อทำสมุดข่อยเสร็จ ก็ทำเป็นรูปเล่มและเขียนเป็นภาษา ล้านนา เป็นตำรายา และการเขียนตำราไศยศาสตร์ตาม ลัทธิศาสนาพรามณ์ โบราณ การเขียนต้องเขียนด้วยปากกาคอแร้ง(ใช้ขนนกทำเป็นปากกาคอแร้ง ใช้เขม่าถ่านไฟฉายผสมน้ำเป็นน้ำหมึก)ระยะต่อมามีหมึกอินเดียอิ้งค์แบบเป็นแท่งและเป็นน้ำมาใช้แทน อ่านเพิ่มเติม

การออกแบบเเละการเพ้นท์สีกระถางต้นไม้

 

การออกแบบเเละการเพ้นท์สีกระถางต้นไม้

            การจัดสวนด้วยต้นไม้และกระถางต้นไม้ที่หาซื้อได้ทั่ว ๆ ไป อาจจะน่าเบื่อเกินไปหน่อยสำหรับคนที่ชอบความแปลกใหม่และอยากได้ไอเดียที่แตกต่าง ดังนั้นถ้าใครอยากลองจัดสวนด้วยไอเดียเก๋ ๆ เราลองมา D.I.Y. กระถางต้นไม้ ในแบบที่ไม่ซ้ำใครเอาไว้ใช้จัดสวนกันดีกว่า อ่านเพิ่มเติม

ต้นสมพงสมหวังในรัก

ต้นสมพงสมหวังในรัก

            ต้นสมพงสมหวังในรัก ที่ชาวบ้านในอำเภอเชียงม่วน เชื่อว่า ต้นสมพงหากคู่รักใดเข้ามาเที่ยวชมและได้ลอดต้นสมพงแล้วจะประสบความสำเร็จและสมหวังในรัก ต้นสมพงที่ยืนต้นอยู่ภายในบริเวณอุทยานแห่งชาติดอยภูนาง ตำบลสระ อำเภอเชียงม่วนจังหวัดพะเยา ยืนต้นแผ่กิ่งก้านสาขาให้ความร่มรื่นภายในบริเวณผืนป่าในอุทยาน แห่งชาติดอยภูนาง อายุกว่า 100 ปี อ่านเพิ่มเติม

สงกรานต์ตานตุงไทลื้อท่าฟ้า

สงกรานต์ตานตุงไทลื้อท่าฟ้า

            ท่านพระครูโชติธรรมภินันท์ เจ้าคณะตำบลสระ (เจ้าอาวาสวัดท่าฟ้าใต้) ได้เล่าเรื่องว่าชาวไต เหนือ หมายถึงลื้อเมืองสิบสองปันนาทำตุงขึ้นมา เพื่อถวายวัดเป็นการทำบุญแผ่ส่วนกุศลแก่ผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว ผนวกกับความเชื่อเกี่ยวกับการถวายไทยทานในการสร้างวัด หรืออุทิศส่วนกุศลแก่ผู้ตายอันเป็น รูปบ้าน ปราสาท สัตว์ต่างๆถวายไปด้วย ถ้าถวายให้บรรพบุรุษก็จะใส่เรือลอยน้ำไปในวันสงกรานต์ โดยเฉพาะวัน พญาวัน โดยนำตุงที่หอไว้ใส่ถาดหรือพานพร้อมด้วยจตุปัจจัยไทยทานหลายอย่าง เช่น หมากพูล บุหรี่ อาหารแห้ง ต่างๆ จากนั้นมรรคทายกเป็นผู้กล่าวนำคำถวายตุง ถวายเสร็จแล้วก็จะช่วยกันติดตั้งตุงในวิหารรอบๆวิหาร ว่า “ตุง” ในภาษาถิ่นล้านนา ซึ่งภาษาไทยกลาง เรียกว่า "ธง" เป็นสิ่งที่ทำขึ้นเพื่อใช้ในงานพิธีทาง พุทธศาสนา ทั้งในงานมงคลและอวมงคลต่างๆ โดยมีขนาดรูปทรงและการใช้วัสดุตกแต่งที่แตกต่างกันไป ตาม ความเชื่อและพิธีกรรม ตลอดจนตามความนิยมในแต่ละท้องถิ่นด้วย ซึ่งจุดประสงค์ของการทำตุงและการ ตานตุงในล้านนาก็คือ การทำถวายเป็นพุทธบูชา ชาวล้านนาถือว่าเป็นการทำบุญอุทิศให้แก่ผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว หรือ ถวายเพื่อเป็นปัจจัยส่งกุศลให้แก่ตนไปในชาติหน้า ด้วยความเชื่อที่ว่า เมื่อตายไปแล้วก็จะได้เกาะยึดชายตุงขึ้น สวรรค์พ้นจากขุมนรก วันที่ถวายตุงนั้นนิยมกระทำในวันพญาวันซึ่งเป็นวันสุดท้ายของเทศกาลสงกรานต์“การตาน ตุง” จึงกลายเป็นสัญลักษณ์แห่งล้านนา อ่านเพิ่มเติม

เฮือนสายรุ้งโฮมสเตย์


เฮือนสายรุ้งโฮมสเตย์ 

            โฮมสเตย์ผสมโฮสเทล มี 2 ห้องเดี่ยว และ 2 ห้องนอนรวม พิกัด บ้านฟ้าสีทอง ต.สระ อ.เชียงม่วน จ.พะเยา (อยู่ใกล้โบราณสถานวิหารวัดท่าฟ้าใต้ 250 เมตร) รองรับผู้เข้าพัก 20 คน ทุกการเข้าพักเราหักรายได้ 5 บาท/คน/คืน เครื่องดื่มทุกแก้วเราหักรายได้ 1 บาท/แก้ว สนับสนุนกลุ่มกู้ชีพกู้ภัยท่าฟ้าร่วมใจและช่วยเหลือผู้ป่วยติดเตียงในชุมชน   อ่านเพิ่มเติม

ข้อคิดเห็นจากเครือข่าย TKP

 
Copyright © 2018 ศูนย์ข้อมูลความรู้ประชาชนจังหวัดพะเยา. Designed by OddThemes > Developed by mediathailand